Υπέρταση καλείται η νόσος κατά την οποία, η αρτηριακή πίεση του αίματος είναι πάνω από 140/90 mmHg. Χαρακτηρίζεται από 3 στάδια: υπέρταση α’ βαθμού (τιμές μεταξύ 140/90 & 159/99 mmHg), β’ βαθμού (τιμές μεταξύ 160/100 & 180/110 mmHg) και σοβαρή υπέρταση (τιμές για τη συστολική-μεγάλη πάνω από 180 mmHg και για τη διαστολική-μικρή πάνω από 110 mmHg).
Η ελλιπής ή μη αντιμετώπιση της νόσου έχει επιπτώσεις σε πολλά όργανα του σώματος, όπως καρδιά, εγκέφαλο, νεφρά και μάτια, προκαλώντας αντίστοιχα: αριστερή κοιλιακή υπερτροφία, χρόνια νεφροπάθεια, υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια, αυξημένη αναλογία λευκωματίνης/κρεατινίνης ούρων. Συχνά, εμφανίζει συνοσυρότητα με την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο και το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα ζωής και συμβάλλοντας σε πρόωρο θάνατο, αυξάνοντας τις πιθανότητες του 10ετούς παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου.
Συστάσεις για πρόληψη, αντιμετώπιση προϋπέρτασης & α’ βαθμού υπέρτασης πριν τη φαρμακευτική αγωγή:
- Διακοπή καπνίσματος
- Μείωση 10% του σωματικού βάρους
- Ήπια άσκηση 30’ ημερησίως
- Αποφυγή αλκοόλ
- Αποφυγή καφεΐνης και καφεϊνούχων ροφημάτων
- Εισαγωγή τουλάχιστον 2 γαλακτομικών χαμηλών σε λιπαρά ημερησίως
- Μείωση του επιτραπέζιου αλατιού
- Αυξημένη κατανάλωση φρούτων & λαχανικών
- Μείωση ολικού και κορεσμένου λίπους
- Δίαιτα DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension), στοχευμένο διαιτητικό πλάνο για την καταπολέμηση της υπέρτασης
Σε κάθε περίπτωση συστήνεται η επαρκής ενυδάτωση, η χρήση μεθόδων χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός, οι αναπνοές κι η αποφυγή στρες/άγχους στην καθημερινότητα. Κλινικός έλεγχος από καρδιολόγο (καρδιογράφημα), βιοχημικές εξετάσεις αίματος και ούρων για έλεγχο ηλεκτρολυτών (ασβέστιο, κάλιο, νάτριο, φώσφορο), πρωτεϊνουρίας (αλβουμίνη, κρεατινίνη, ο λόγος τους), κλπ.
Τέλος, απαραίτητο είναι ένα ημερολόγιο καταγραφής τιμών της αρτηριακής πίεσης για μετρήσεις 3-5 φορές την ημέρα, αναλόγως τη σύσταση του θεράποντος ιατρού με 3 μετρήσεις ανά φορά για σωστή καταγραφή του μέσου όρου. Αυτό το ημερολόγιο αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την επίβλεψη της πορείας από τον καρδιολόγο και την παρακολούθηση επικείμενης φαρμακευτικής αγωγής (αν έχει επιλεγεί το κατάλληλο σκεύασμα, αν είναι επαρκής η δοσολογία, τυχόν παρενέργειες).