Θρεπτική αξία αμπελόφυλλων

Τα αμπελόφυλλα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Μεσογειακής Διατροφής και πολύτιμο τρόφιμο, καθώς είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Καθώς ανήκουν στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά περιέχουν φυλλικό οξύ, σίδηρο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρο, βιταμίνη Α, C, ασβέστιο, μαγνήσιο, χαλκό, μαγγάνιο και φυτικές ίνες. Ένα φλιτζάνι αμπελόφυλλα είναι καρδιοπροστατευτικό καθώς δεν περιέχει χοληστερόλη και λίπος κι είναι επίσης χαμηλό σε σάκχαρα και αλάτι. Αποτελεί σύσταση της Αμερικάνικης Ένωσης Υγείας για μια ισορροπημένη διατροφή διότι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες (πρόληψη καρδιαγγειακών, καρκίνου, αυτοάνοσων νοσημάτων, εκφυλιστικών νόσων όπως Alzhaimer, γαστρεντερικών διαταραχών), χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (κατάλληλο για διαβητικούς), βοηθά στην χρόνια φλεβική ανεπάρκεια αποτρέποντας το οίδημα. Η θεραπευτική τους δράση έχει οφέλη στη διάρροια, στην αιμορραγία της περιόδου και της μήτρας, στις κολπικές εκκρίσεις, στους καρκινικούς όγκους, στους στομαχικούς πόνους, στην ηπατίτιδα, στους πονοκεφάλους και στον πυρετό.

Διατροφική αξία

* Η  % Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη βασισμένη σε δίαιτα 2000 θερμίδων

Βιταμίνες

Μέταλλα

Οφέλη Υγείας από την κατανάλωση αμπελόφυλλων

• Μείωση φλεγμονής, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, καθώς και αντιοξειδωτικής και αντιμικροβιακής δράσης, όπως οι φλαβονόλες, τα φλαβονοειδή, οι φαινόλες, τα στιλπένια, ζεαξανθίνη και η λουτεΐνη (τα μεγαλύτερα ποσοστά αντιοξειδωτικών βρέθηκαν σε αμπελόφυλλα του μήνα Σεπτεμβρίου). Αντιμικροβιακή δραστηριότητα έναντι της Ε.Coli, της σαλμονέλλας, του σταφυλόκκου, του καμπυλοβακτηρίου και του βάκιλλου cereus
• Έλεγχος της γλυκόζης του αίματος, μιάς κι έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και πολλές φυτικές ίνες, που τα καθιστούν κατάλληλα για βρώση και από διαβητικούς
• Βοηθούν στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών λόγω των φυτικών ινών, προλαμβάνοντας τη δυσκοιλιότητα
• Λόγω του ψευαδαργύρου που περιέχουν προστατεύουν και αποκαθιστούν την εντερική χλωρίδα μετά από ανάρρωση διάρροιας
• Προλαμβάνουν την αναιμία λόγω το σιδήρου που περιέχουν και της βιταμίνης C που βοηθά στην απορρόφησή του
• Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα μέσω της βιταμίνης C, επαγρυπνώντας  τα αντισώματα έναντι ιών και βακτηρίων που εισέρχονται στον οργανισμό
• Εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα μέσω των αντιοξειδωτικών βιταμινών C & E & των παραπάνω αντιοξειδωτικών τους
• Διατηρούν υγιείς τους συνδέσμους, λόγω της περιεκτικότητας τους σε μαγγάνιο που παίζει σπουδαίο ρόλο στο σχηματισμό των χόνδρων, λιπαίνοντάς τους για την αποφυγή τριβής τους και προλαμβάνοντας την αρθρίτιδα
• Βοηθούν την καρδιακή λειτουργία, εξαιτίας του καλίου που είναι υπεύθυνο για την εύρυθμη συστολή της καρδιάς και το αίμα αντλείται φυσιολογικά σ’ όλο το σώμα
• Βοηθούν στο σχηματισμό των οστών και των δοντιών, μέσω του ασβεστίου και του φωσφόρου, ενδυναμώνοντας τα κόκκαλα και τα δόντια και διατηρώντας τα υγιή
• Μειώνουν τις μυϊκές κράμπες, λόγω του μαγνησίου που λειτουργεί σα μυοχαλαρωτικό σε όλο το σώμα
• Βοηθούν στο σχηματισμό του κολλαγόνου, μέσω του χαλκού και μαζί με τη βιταμίνη Ε διατηρούν την επιδερμίδα νεανική και υγιή
• Με τη βοήθεια της βιταμίνης C κάνουν την επιδερμίδα πιο λαμπερή
• Με τη βοήθεια της βιταμίνης Α βοηθούν στην υγιή μας όραση
• Το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, βοηθά στην υγιή διατήρηση του νευρικού μας συστήματος, την πρόληψη καταστροφής των νεύρων καθώς επίσης μειώνει το αίσθημα μουδιάσματος και μυρμηγκιάσματος
• Η βιταμίνη Β6 παίζει σημαντικό ρόλο στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προστατεύοντας τον εγκέφαλο και βελτιώνοντας τη γνωστική λειτουργία, προλαμβάνοντας την άνοια
• Περιέχουν φυλλικό οξύ που είναι απαραίτητο για το σχηματισμό του εγκεφάλου του εμβρύου και του νευρικού συστήματός του
• Το εκχύλισμα των αμπελλόφυλλων μπορεί να μειώσει το οίδημα σε ασθενείς με χρόνια φλεβική ανεπάρκεια

Ιστορική αναδρομή

Το αμπέλι πιθανολογείται πως στην Ελλάδα έφτασε μέσω των Αιγυπτίων ή των Φοινίκων γύρω στο 4000 π.Χ. Οι Έλληνες ανέπτυξαν ιδιαίτερα την οινοποιία, σχεδόν μονοπωλώντας την αγορά για αιώνες. Το κρασί έπαιζε πολύ σπουδαίο ρόλο στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Η καθημερινή ζωή τους ήταν αναπόσπαστα δεμένη με αυτό. Έδιναν μεγάλη σημασία στο καλό κρασί και γι’ αυτό το λόγο φρόντιζαν να υπάρχει πάντοτε στο σπίτι τους άφθονη ποσότητα, όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για τα συμπόσιά τους, τα οποία άλλωστε ήταν μια από τις αγαπημένες τους συνήθειες.

Η λέξη κρασί προέρχεται από τη λέξη κράσις= ανάμειξη. Η λέξη κράσις προέρχεται από το ρήμα κεράννυμι= αναμειγνύω και η λέξη κρατήρ που σημαίνει το σκεύος στο οποίο γινόταν η ανάμειξη του κρασιού με το νερό.

Η αμπελοκαλλιέργεια έγινε γνωστή πολύ γρήγορα σε όλη την Ελλάδα. Αυτό αποδεικνύεται από πλήθος νομισμάτων που απεικονίζουν σταφύλια στη μια όψη και το Διόνυσο στην άλλη.

Παλιότερα χρησιμοποιούνταν το εκχύλισμα από αμπελόφυλλα κόκκινων σταφυλιών στη λαϊκή ιατρική μεσογειακών χωρών ως κατάπλασμα για τα πρησμένα πόδια, για να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος και να θωρακίσουν τα τοιχώματα των αγγείων και των κάτω άκρων.

Συγκομιδή, προετοιμασία και συνταγές

Τα φρέσκα αμπελόφυλλα ξεκινούν την εμφάνισή τους από το Μάιο. Πρέπει να είναι τρυφερά, χωρίς πολλά νεύρα, με ζωηρό πράσινο χρώμα και το σημαντικότερο να προέρχονται από αμπέλι που δεν έχει ραντιστεί από χημικά φυτοφάρμακα.

Στην προετοιμασία τους περιλαμβάνεται καλό ξέπλυμα με νερό (ζεστό ή κρύο με ξίδι ή χωρίς), καλό σκούπισμα για να μην έχουν πολλή υγρασία και τοποθέτησή τους ανά 10δες(ή 20δες ή ανάλογα τη χρήση για την οποία τα θέλουμε) στην κατάψυξη σε κατάλληλη για τρόφιμα σακούλα. Για την απόψυξή τους και την άμεση χρήση τους τα εμβαπτίζουμε σε ζεστό κι ελαφρώς αλατισμένο βραστό νερό για 2 λεπτά. Τα στραγγίζουμε και τα διαχωρίζουμε μεταξύ τους κι είναι έτοιμα προς χρήση.

Πολλές συνταγές μαγειρικής για ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα υπάρχουν σε διάφορες παραλλαγές, ανάλογα το μέρος, τις νηστείες και τις προσωπικές προτιμήσεις. Έχουμε στην Ελλάδα, τα νηστίσιμα ντολμαδάκια γιαλαντζί, τα Ροδίτικα με γέμιση κιμά, παραλλαγή με καβούρι και ρύζι, με λαχανικά και αποξ. φρούτα ή αβοκάντο. Πολλοί συνδυασμοί για ένα τρόφιμο που δένει αρμονικά σχεδόν με όλες τις γεύσεις.

Η γεύση τους αφήνει μία αίσθηση στυφότητας στον ουρανίσκο εξαιτίας των φαινολικών αντιοξειδωτικών συστατικών τους. Ωμά έχουν μια πιο τραχιά και άγρια υφή, ενώ μαλακώνουν με το ζεμάτισμα σε νερό και μετά το βρασμό, γίνονται τρυφερά και σκουραίνει το χρώμα τους λόγω της θερμικής επεξεργασίας τους αλλάζει χρώμα η χλωροφύλλη-χρωστική που επίσης περιέχουν.